KUANTUM ÖĞRENME MODELİ

           

Hayat boyu öğrenme mecburiyetindeki insan, birtakım zorluklarla yüz yüze gelmektedir. Bu zorlukları aşmak ve hayattın değişen döngüsüne ayak uydurma zorunluluğu, insanı etkili öğrenmeyi gerçekleştirmeye itmektedir.

Öğrenme geliştirilebilen ve iyileştirilebilen bir beceridir. Öncelikle bunu kabul etmeliyiz. Bu beceriyi bilinçli ve zamanın şartlarına uygun bir şekilde geliştirmek, bilgi çağını daha hızlı ve kolay takip etmemizi sağlayacaktır.

Öğrenmeyi öğrenmek, yani zihnin nasıl öğrendiğini kavrayarak etkin öğrenmeyi gerçekleştirmeliyiz. Bu yazıda modern ve etkili öğrenme yöntemlerinden olan Kuantum Öğrenme Modelinden bahsedeceğim.

Kuantum öğrenme, 1980’li yıllarda Amerika’da Bobbi Deporter tarafından hayatımıza girmiş ve ardından Bulgar psikiyatr Prof. Dr. Georgi Lazanov tarafından geliştirilen Suggestopedia’nın da (hızlandırılmış öğrenme teknikleri ve beyin temelli öğrenme stratejileri, vs.) kullanılmasıyla genişlemiştir.

Bununla birlikte kuantum öğrenme günümüzdeki çağdaş yaklaşımların sentezlenmiş hali olarak da görülebilir. Bireyin zihinsel gelişimi yanında bedensel ve ruhsal yönden de gelişmesini hedefleyen kuantum öğrenme modelinde birey merkezdedir ve aktif olarak süreci yönetir.

Dünyamızın geleceğinin başarısı

akademik ve yaşam becerilerinin gelişmesine bağlıdır.

- Bobbi Deporter

Kuantum öğrenme, genel olarak iki ana beceri olan ‘akademik’ ve ‘yaşam becerileri’nin bireyde geliştirilmesi üzerine konumlandırılmış bir modeldir. Bireyin akademik başarısının yanında yaşam başarısının da önemli olduğunu önemle vurgular ve bu amaçla birçok sistemi kullanmaktadır.

Geleneksel eğitim programları, son yıllarda değişmekle birlikte salt akademik başarıyı dikkate alırken; kuantum öğrenme modeli, bireyin hayat karşısında yeterli sosyal yaşam becerilerini kazanması konusunda da bilinçlenmesini öngörmektedir.

Günümüzdeki insan profillerinin teknoloji karşısındaki durumları incelendiğinde, sosyal becerilerinin olumsuz yönde ilerlediğini tartışmasız kabul etmekteyiz. Bu açıdan yenilikçi öğrenme yöntemleri bu açığı kapatacak yaşam becerilerini öğretmek zorundadır.

Kuantum öğrenme modeli öncelikle bireyin kendini gerçekleştirmesini hedefler. Öğrenme süreciyle ilgili ‘iç disiplin ve bilinç’ oluşturularak bireyin kendi hayatının efendisi olması amaçlanır.

Bobbi Deporter, kuantumu; ‘enerjiyi ışığa çeviren etkileşim’ olarak tanımlar. Kuantum öğrenmeyi ise bu tanımdan hareketle ‘kişinin bilgilerini kullanarak ışıması’ olarak tarif etmektedir.

Burada kuantum kelimesinin çağrıştırdığı anlam ön plandadır. Eğitimde yeni bir yaklaşım olarak gelişmesinin nedeni; bilgiyi alırken ve kullanırken kullandığımız teknik ve stratejiler için klasik fiziğin somut gözlemlerinin dışına çıkılabileceğini söylemesidir. Hiçbir zaman kesinliğin olmadığı ve olasılıklı düşünmenin öğrenme yollarından biri olduğu varsayımı üzerinde durulur. Hayatın her alanını öğrenme ortamı olarak belirler ve şekillendirir.

Kuantum Öğrenmenin Bireye Etkileri

J. Vos-Groenendal doktora tezinde, 1983-1989 yılları arasında kuantum öğrenme eğitimi yapılan ‘Süpercamp’lara katılan 8 ve 25 yaşları arasındaki 13.675 öğrenci üzerinde yaptığı araştırmada nicel ve nitel veriler toplamış ve %68 motivasyonda artış, %73 başarı seviyesinde artış, %81 özgüven gelişimi, %84 benlik saygısında artış, %96 olumlu tutumun devamlılığı, %98 öğrenilen becerilerin kullanımının devamlılığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

(1982 yılından beri ABD'de Stanford ve Cornell başta olmak üzere tanınmış üniversite ve kolejlerde gerçekleştirilen Supercamp’lar Türkiye dâhil 80 farklı ülkede yapılmaktadır. Bugüne kadar 60.000’ den fazla gencin katıldığı Supercamp’lar kuantum öğrenme metoduyla uygulanan, gençlerin yaşam ve akademik becerilerini geliştiren; özellikle özgüven, akademik başarı ve motivasyon artışına katkıda bulunan bir programdır.)

Türkiye’de de birçok üniversite ve özel okul işbirliğiyle yapılan çalışmalarda kuantum öğrenmenin etkili sonuç verdiği kanıtlanmış ve elde edilen değerlendirme sonuçları kuantum öğrenmeyi eğitimde ve birçok alanlarda ön sıraya taşımıştır. Birçok akademisyen kuantum öğrenmeyi farklı branşlara uyarlayarak daha etkili öğrenmenin gerçekleştiğine dair tez, makale ve kitap çalışmaları yapmış ve yapmaktadırlar.

(Ö. Demirel, M. Yalın, Z. Ayvaz, H. Kontaş, Kuantum Öğrenmenin Öğrenme ve Öğretme Sürecine Etkisi, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya, 69 Temmuz 2004.

Uğur KALKAN, Kuantum Zekâ, Bireysel Yayıncılık, Adana,2016.)