BEN VE SEN ANLAYIŞI YERİNE BİZ BİLİNCİ
İnsanoğlunun özünü oluşturan aşamalı bir var olma anlayışı ve iletişim yöntemi vardır. Prof. Dr. Doğan Cüceloğlu [1] buna ‘ben, sen ve biz anlayışı’ demektedir. Bu anlayışların aşamalı olması bebeklik döneminde ‘sen’ , ergenlik döneminde ‘ben’ ve yetişkinlikte ise ‘biz’ bilincine uygun davranışlar sergilenmesinden kaynaklanmaktadır. Çoğu insan bu dönemlerinde bu sıralamaya uygun bilinç yapısındadır; ancak ergenlik döneminde sosyal öğrenmenin etkisiyle çevre-sindeki olgun insanları örnek alarak ‘biz’ bilincine ulaşan bireyler var-dır. Ya da çocukluk döneminde biz anlayışına uygun iletişim ve davranış geliştirebilen bireyler olabilir. Tam tersi durumda olan, yani hâlâ yetişkinlik sürecine gelemeyen ve ‘sen’ ya da ‘ben’ anlayışında çakılıp kalmış yetişkin insanların olduğu gibi [2] . Şimdi bu ‘sen, ben ve biz anlayışları’ nı biraz açalım ve iletişimdeki rolleri üzerinde duralım. Öncelikle ‘sen anlayışı’ bağımlılığı ifade etmektedir. Bir bebeğin annesine olan bağımlı...